Unha innovadora investigación realizada no Idis e no CiMUS da USC desenvolveu unha nova ferramenta terapéutica para o ictus isquémico, primeira causa de morbimortalidade na nosa contorna e cuxas opcións terapéuticas actuais seguen a ser limitadas. O estudo lidérao Alberto Ouro, do Grupo de Neuroenvellecemento do Idis que coordina Tomás Sobrino, xunto co Grupo NeurObesity do CiMUS encabezado polo profesor Miguel López.
A prestixiosa revista Metabolism publicou o estudo desta nova estratexia terapéutica baseada na inhibición selectiva da proteína AMPK cerebral mediante pequenas vesículas extracelulares, unha tecnoloxía que foi protexida por patente, co obxectivo de impulsar o seu desenvolvemento terapéutico e posterior aplicación clínica.
O ictus isquémico é unha das principais causas de discapacidade e mortalidade no mundo. Aínda que se sabe que fumar aumenta o risco de sufrir un ictus, e debe evitarse, investigación recentes dos grupos composteláns observaron que os pacientes fumadores poden presentar unha mellor recuperación funcional tras sufrir un infarto cerebral, un fenómeno coñecido como a “paradoxo do fumador no ictus”. O presente estudo demostra que a nicotina ten un efecto neuroprotector ao inhibir a proteína AMPK no cerebro, reducindo o dano isquémico e mellorando a recuperación neurolóxica e funcional en modelos animais de isquemia cerebral.
Non obstante, dado que a administración de nicotina trae consigo importantes riscos para a saúde, os investigadores desenvolveron unha alternativa terapéutica baseada na administración de vesículas extracelulares deseñadas para inhibir de maneira específica a isoforma AMPKα2 no cerebro. Os resultados mostran que este enfoque reduce significativamente a lesión cerebral e mellora as funcións motoras e cognitivas en modelos experimentais de ictus.
“O noso estudo suxire que a inhibición de AMPK no cerebro pode ser unha estratexia terapéutica efectiva para o ictus isquémico. As vesículas extracelulares representan unha ferramenta prometedora para desenvolver terapias máis seguras e dirixidas”, destaca Ouro.
Para trasladar estes resultados ao ámbito clínico, os investigadores rexistraron a patente EP24382172.5, que protexe o uso de vesículas extracelulares no tratamento do ictus. “O obxectivo é avanzar no desenvolvemento desta terapia e facilitar a súa chegada aos pacientes, superando os retos de toxicidade, escalabilidade e produción a nivel clínico”, explican os autores, que destacan a necesidade de realizar máis estudos para avaliar a seguridade e eficacia desta estratexia en humanos, coa fin de desenvolver novas terapias para os pacientes con ictus.
Ouro A, Rodríguez-Díaz A, López-González T, Romaus-Sanjurjo D, Estévez-Salguero Á, Iglesias-Rey R, Rodríguez-Arrizabalaga M, Sanmartín PF, Castro-Mosquera M, Debasa-Mouce M, Custodia A, Aramburu-Núñez M, Muñoz-González M, Aguiar P, González-García I, Schneeberger M, Nogueiras R, Diéguez C, Castillo J, Sobrino T, López M. Neuroprotective effect of small extracellular vesicle-mediated targeting of AMPKα2 in cerebral ischemia. Metabolism. 2025 Feb 15:156160. doi: 10.1016/j.metabol.2025.156160. Epub ahead of print. PMID: 39961478.